Over vakken en vakleraren
In dit hoofdstuk met fragmenten over vakken en vakleraren komt opnieuw tot uitdrukking dat een leraar een centrale rol speelt in de leeromgeving, die de school voor de leerlingen is lees meer
De klas - onderwijzen en leren in de letteren
Een klas is een organisatorische eenheid om leerlingen van een school bijeen te plaatsen. Er zijn vele criteria voor groepering mogelijk en zolang de school zich daarbij aan de wettelijke verplichtingen houdt kan dit lees meer
Over examens - onderwijzen en leren in de letteren
Examineren betekent onderzoeken. Een persoon, of instantie die examineert onderzoekt iemands kennis, inzicht en bekwaamheden op een bepaald terrein van competentie of kennis. Iemand die examen doet wordt onderworpen aan een onderzoek naar zijn kennis en bekwaamheden. Examen' is een woord dat in de middeleeuwen uit het Latijn werd overgenomen dat oorspronkelijk afwegen betekent lees meer
De leraar in de poëzie
Een gedicht is een in versmaat of in dichterlijke stijl opgestelde, meestal zeer korte, tekst. Zo zou de omschrijving van een gedicht kunnen zijn. Wat in de hier verzamelde gedichten over ‘de leraar’ opvalt is de kernachtige typering van een situatie of gebeurtenis waarin zich de dichter zelf of de beschreven leraar zich bevindt.
Sommigen van deze dichters waren zelf leraar -- Ida Gerhardt, Ed Leeflang en Willem Wilmink -- en zij gebruikten hun gave van het dichterlijke woord om uitdrukking te geven aan een verscheidenheid van aspecten van hun vak lees meer
Een ode aan zijn onderwijzer
In de inleidende tekst van het project leren en onderwijzen in de letteren citeerde ik Alain Finkelkraut, die in zijn bundel Een intelligent hart (2010, Amsterdam, Contact) mooie stukken schrijft over romans die hem, en mogelijkerwijs ons, iets te zeggen hebben.
Aan het einde van het project en terugkijkend op het resultaat kom ik weer terug bij Finkelkraut. Onder de titel ‘dit zijn mijn familie, mijn leermeesters, mijn voorgeslacht’ laat hij zijn licht schijnen over de roman De eerste man van Albert Camus lees meer
De school als kazerne?
In 1934 verscheen een opzienbarende roman over het onderwijs van de schrijver F. Bordewijk. Deze roman, interessant en goed leesbaar, beschrijft enkele wederwaardigheden van een leraar, genaamd De Bree, die een betrekking heeft gevonden op de school van Bint. Bint is de naam van de directeur van een school en de roman is getiteld: Bint Roman van een zender lees meer
Zijn eerste les
Wie zou verwachten dat achter de titel Ivoren wachters (1951) een roman schuil gaat waarin een leraar een belangrijk personage is? In het boek speelt een conflict tijdens de eerste les, van een beginnend leraar, en een leerling van een hoogste klas van een lyceum. Op een intrigerende manier loopt de zaak uit de hand lees meer
Leren en onderwijzen in de letteren
‘Koning Salomo smeekte de Eeuwige hem een intelligent hart te verlenen. Na een eeuw die is verwoest door de gezamenlijke wandaden van de bureaucraten, dat wil zeggen van een louter functionele intelligentie, en van de bezetenen, dat wil zeggen van een summiere, binaire, abstracte sentimentaliteit die volstrekt onverschillig is voor de specificiteit en de kwetsbaarheid van het lot van de individuen, heeft dat gebed, omdat het begiftigd was met een helder affectief inzicht, al zijn waarde behouden, zoals Hannah Arendt al betoogde.’
Zo begint de studie van de Franse filosoof Alain Finkelkraut lees meer
Zes auteurs over onderwijs
Eerste ronde: Carry van Bruggen, Hella Haasse, Annie Romein-Verschoor
Tweede ronde: J. Bernlef, Edgar du Perron, Simon Vestdijk lees meer
Zes dichters over onderwijs
Dichters drukken zich niet alleen poëtisch, maar ook kernachtig uit; het zijn scherpe en taalvaardige waarnemers. Dichters waren natuurlijk allemaal leerlingen en sommigen van hen werden leraar.
Zo zijn er ‘leerlingen’, zoals de dichters A. Marja, G. Reve en H. Marsman lees meer
Over leraren; de compassie van Jan Siebelink
Jan Siebelink (1938) schrijft over leraren in het voortgezet onderwijs en voor een deel zullen zijn personages berusten op zijn ervaring als leraar Nederlands en Frans lees meer
Leraren; A.L. Snijders over zichzelf en anderen
A.L. Snijders is de uitvinder van het zkv (het zeer korte verhaal). Hij leest die verhalen voor de radio en hij was enige tijd geleden ook een zeer gewaardeerde gast tijdens een literaire namiddag in het Atelier van Schilders en Van Hest in Amsterdam lees meer
Angst (zes gedichten)
De dichteres Vasalis schrijft:
Ik ben voor bijna alles bang geweest;
voor 't donker, voor figuren op het kleed,
voor stilte, voor de schorre kreet, lees meer
